اسلام نخستين توجه خود را بسوى واقع‏بينى انسان عطف نموده است زيرا اين روش پاك، مى‏خواهد انسان تربيت كند نه يك حيوان زبان بسته‏اى كه آرزوئى جز شكم پرورى و جفت‏گيرى ندارد. انسان يك موجود زنده‏اى است كه علاوه بر عواطف و احساسات با نيروى خرد واقع‏بين مبهز مى‏باشد. انسان بر طبق فطرت يعنى دستگاه واقع‏بينى دست نخورده خود درك مى‏كند كه وى جزئى از اجزاء جهان آفرينش است و مانند ساير اجزاء جهان آفرينش بماوراء طبيعت يعنى بيك حيات و قدرت و علم نامتناهى بستگى داشته خرد نيز آفريده و پرورده اوست. بهمين جهت اسلام روش خود را روى پايه توحيد گذاشته است و كسى را كه خدا پرست نيست انسان واقعى نمى‏شمارد. مراد از توحيد در اينجا اعتقاد بيگانگى خداوندى است كه بوسيله دين خود انسان را بسوى سعادت دعوت مى‏كند و روزى هم حساب كارهاى او را رسيده پاداش مناسب خواهد داد. خداى تعالى در كلام خود مى‏فرمايد: كسانيكه از، حيد بى خبرند مانند چارپايان بلكه گمراه‏ترند از آنان مى‏باشند. سوره فرقان آيه 44. توحيد بمعنائى كه گفته شد نخستين پايه و تكيه‏ گاه اساسى اسلام است.